- 8 Haz 2020
- 210
- 213
- 180
- Ödüller
- 5
LV
2
Türkiye’de bulunan yılanların zehirleri, sağlıklı bir insanı öldürecek kadar zehirli değildir fakat şiddetli ağrılara, ciddi yaralanmalara hatta nekroza bağlı organ kayıplarına neden olabilir. Bu nedenle dikkatli olmak gerekir. Hiçbir yılan rahatsız edilmedikçe insanlara saldırmaz ve ısırmaz aksine insanlardan kaçma eğilimindelerdir. Ayrıca zehirleri yılanlar, tarım alanları ve bahçelerdeki fare, köstebek gibi kemirgenleri yediklerinden çok faydalı hayvanlardır kesinlikle korunmalıdırlar.
Ülkemizde bulunan 58 yılandan sadece 15 türü zehirli, 3 türü yarı zehirli, 40 türü ise zehirsizdir.
Dünya yayılım alanı: Ortadoğu
Türkiye yayılım alanı: Doğu Anadolu
Habitat: Taşlık bölgeler, kayalıklar, vadi yamaçları, taşlık yamaçlar, açık yamaçlar gibi biyotopları tercih eder. Bu tür ortalama 1200-3000 metre rakıma kadar görülebilmektedir.
Toplam vücut uzunluğu: 70-99cm
Beslenme: Küçük memeli türleri, kuş, kertenkele ve böcek türleri. Özellikle kış uykusundan uyanma döneminde çekirge tercih ettikleri görülmüştür.
Bu dağ engereği türümüzün başı bariz üçgen şeklinde olup, bariz ince boyunludur. Sırt zemin rengi gri, grimsi-kahverengi ve siyahımsı gri tonlarında olabilirken, zemin rengi üzerinde sırt ortasında iç kısmı sarımsı tuğla renk tonlarında, bazen tamamen veya sınırları siyah hatla çevrili, uzunlamasına zikzak veya dalgalı bir şerit bulunur. Sırtta zikzak şerit oluşturan bu lekeler, kuyruğa yaklaşınca kuyruk üstünde tek çizgi halini alır. Başın üstünde genellikle geriye doğru yatık (boyun üzerine) sağda ve solda birer tane ters “V” şeklinde, koyu renkte oblik bant deseni olup, başın her iki yanında gözün hemen arkasından başlayıp geriye uzanan koyu renkte birer temporal şerit vardır. Ayrıca gövde yanlarında da bir sıra siyah leke dizisi bulunur. Ventral kısım (karın altı bölgesi) sarımsı beyaz tonlarında olup, kırçıllı küçük siyah nokta/benek lekelidir.
Pholidosis (Plak/Pul Yapısı) ve desen açısından Montivipera xanthina (Osmanlı Engereği) türüne benzerlik gösteren bir türdür. Fakat bombeli supraocular (göz üstündeki) plağın kenarı köşeli olup, göz ile bu plak arasında 1 sıra küçük pul bulunmasıyla iki tür birbirinde rahatlıkla ayrılabilir.
Koruma statüsü “Neredeyse Tehdit Altında” olup, popülasyonu azalmakta olan ve korunması gereken türlerimizdendir. Nocturnal (gececil) olan bu tür, gündüzleri taş altları, kaya oyukları, kemirgen yuvaları, ağaç kovukları vb. yerlerde saklanır, geceleri aktif olup alacakaranlık zamanlar avlanır. . Tür için aktivasyon zamanı Mart ayından itibaren Ekim ayına kadarki dönemdir.
Dünya yayılım alanı: Ortadoğu
Türkiye yayılım alanı: Tür Türkiye’de Kars il sınırları içerisinden ve ayrıca Azerbaycan ve İran-Ermenistan sınırından da bilinir. Ancak şu andaki tüm yayılışının Türkiye’de kısıtlandığı düşünülmektedir.
Habitat: Bu tür habitat olarak genellikle taşlık bölgeler, kayalıklar, vadi yamaçları, taşlık yamaçlar, açık yamaçlar gibi biyotopları tercih eder. Daha çok böyle bölgelerin akarsulara yakın taraflarında görülür. Bu tür ortalama 1200-2000 metre rakıma kadar görülebilmektedir.
Toplam vücut uzunluğu: 50-90cm
Beslenme: Laboratuvar ortamında fare ile beslenebilmektedir. Küçük kemiriciler, kertenkele türleri, kuş ve yumurtaları, küçük memeliler, yılanlar benzeri canlılar üzerinde yoğunlaştığı tahmin edilmektedir.
Sırt zemin rengi grimsi, kahverengi/bej tonlarında olup,zemin rengi üzerinde kenarları siyah hatla çevrili iç kısımları kırmızımsı veya sarımsı kahverengi renkli lekeler bulunur. Bu lekeler birbirinden ayrı olabildiği gibi, birleşerek zikzak desen görünümü oluşturabilirler. Bu leke dizisi kuyruğa doğru birleşerek, kuyruk üstünde dalgalı bir çizgi oluşturur. Başın üstünde genellikle geriye doğru yatık sağda ve solda birer tane koyu renkte oblik bant deseni olup, başın her iki yanında gözün hemen arkasından başlayıp geriye uzanan koyu renkte birer şerit vardır. Vücudun her iki yan tarafında da zemin rengi üzerinde koyu renkli leke sıraları bulunur. Ventral kısım (karın altı bölgesi) açık veya koyu tonlarında olup, bu renk üzerinde düzensiz ve dağınık şekilde koyu noktalar/lekeler bulunur. Karinalı olan sırt pulları gövde ortasında 23 sıra teşkil eder. Başı üçgen şeklinde ve nispeten büyük olup boynu ince yapılıdır. Başın üst tarafında sadece karinalı (çıkıntılı) küçük pullar bulunur.
Bu tür doğada nadir rastlanan türlerdendir. Koruma statüsü “Kritik olarak nesli tehlike altında”, popülasyonu azalmakta olan ve korunması gereken endemik türlerimizdendir. Desenlerinin canlı renkte ve çok güzel olmasından dolayı yabancılar tarafından izinsiz olarak toplanmakta ve hatta pet hayvanı olarak el altından satılmakta olan bir türdür. Ciddi şekilde korunması gerekmektedir. . Günün erken saatleri ve akşam saatlerinde alacakaranlık zamanlarında avlandığı ve normalde diurnal (gündüzcül) olduğu bilinmektedir. Ovovivipar (canlı doğuran) tür olup, türün dişisi bir seferde 4-8 yavru dünyaya getirebilir. Aktivasyon zamanları Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül aylarıdır.
Dünya yayılım alanı: Ortadoğu, Güney Avrupa genellemesi beraberinde, Türkiye ve Yunanistan'dan tür kaydı mevcuttur.
Türkiye yayılım alanı: Trakya, Marmara, Ege, Batı Akdeniz, İç Anadolu,
Habitat: Açık yamaçlar, Vadi yamaçları, Taşlık, kayalık alanlar, Bu tür ortalama 2450 metre rakıma kadar görülebilmektedir.
Toplam vücut uzunluğu: 70-130cm
Beslenme: Küçük memeli türleri, kemiriciler, kuş ve kertenkele türleri. Genç (juvenil) bireyler böcek ve myriapod (çıyan, kırkayak) türleriyle de beslenebilir.
Montivipera xanthina türü ilk olarak bir erkek, bir dişi yavru (juvenil) birey bulgusuyla “Daboia xanthina” olarak tanımlanmış, tür ismini de tür mahali (terra typica) olan Muğla/Fethiye’de bulunan Kınık Harabeleri (Xanthos)’nden almıştır. Türün tanımlanmasının ardından ortaya konulan sistematik çalışmaların sonucu olarak “Vipera xanthina” taksonu belirlenip, sonrasında “Vipera” cinsinin bölünmesiyle artık günümüzde bu tür “Montivipera” cinsi altında incelenmektedir.
Türün baş şekli üçgen biçimli olup, arkada geniş ve uç kısımda bariz ince yapılıdır. Boyun kısmı bariz şekilde ince olup, vücudu kalın yapılıdır. Kuyruğu birden incelen yapıdadır. Başın üstü tamamen küçük ve karinalı pullar ile örtülüdür, (gözlerin üzerindeki ince uzun supraocular (göz üzeri) plaklar hariç). Montivipera xanthina türünde sırt zemin rengi gri/kahverengi tonlarda olup, zemin rengi üzerinde xanthina grubunun karakteristiği olan şerit, sıralı şekilde dizilmiş koyu lekeler bariz olarak mevcut olup, bu koyu lekeler baklava dilimi yahut yuvarlağımsı, bazı bireylerde de zikzak bant şeklinde olur.
Vücudun yanlarında da sıralı şekilde küçük koyu noktalar ya da uzunlamasına lekeler bulunur. Başın arkasında, boyun üzerinde sağda ve solda birer tane olmak üzere, arkaya doğru uzanan iki iri siyah leke karşılıklı çapraz bir şekilde bulunup, başın üst tarafında, orta kısımda ve çapraz bantların önünde daima bir çift küçük noktasal koyu leke bulunur. Baş üstünde yer alan bu oblik lekeler bazen sırt şeridiyle birleşebilir. Başın her iki yanında gözün hemen arkasından başlayıp geriye uzanan koyu renkte birer temporal şerit bulunur. Ventrali (karın kısmı) sarımsı yahut pembemsi beyaz olup, üzerinde koyu nokta ve küçük lekeler bulunur. Bariz uzamış supraocular (göz üzeri) plaklar geniş bir şekilde gözle temas halindedir. Supraocular (göz üzeri) plağı supranasal (burun üstü)’den ayıran 1 canthal (gözle burun deliği arasındaki plak) vardır. Netlik kazanmamış bir konu olarak, türün popülasyonları morfolojik karakterler çerçevesinde kuzey ve güney grupları olarak varsayımsal olarak ayrılmıştır (veriler alt tür olarak ayrılması için yeterli bulunmamaktadır).
Nocturnal (geceleri aktif) olan bu tür geceleri avlanır. Hareketleri oldukça temkinli ve yavaştır. Ovovivipar (canlı doğuran) tür olup, türün dişisi bir seferde 2–15 kadar yavru dünyaya getirebilir. Tür için aktivasyon zamanı Mart ayından itibaren Ekim ayına kadarki dönemdir.
Koruma statüsü: En az endişe verici (Least Concern)
Popülasyon eğilimi: Durağan
KAYNAKÇA
7. Göçmen, B., Arıkan, H., Yıldız, M. Z. , Mermer, A., Alpagut-Keskin, N. (2009). Serological characterization and confirmation of the taxonomic status of Montivipera albizona (Serpentes, Viperidae) with an additional new locality record and some phylogenetical comments. Animal Biology. 59 (1): 87-96.
8. Mallow, D., Ludwig, D., Nilson, G. (2003). True Vipers: Natural History and Toxinology of Old World Vipers. Krieger Publishing Company. Florida.
9. Nilson, G., Andrén, C., Flardh, B. (1990). Vipera albizona, a new mountain viper from central Turkey, with comments on isolating effects of the Anatolian “Diagonal” Amphibia-Reptilia. 11: 285–294.
Bu yazı Sayın kidemli üyemiz @Thunder beye aittir
İzinsiz alıntı yapılamaz
Lütfen bu türleri koruyalım sahip çıkalım bu canlılar ülkemizin değerleri. Öldürmeyelim öldürtmeyelim gelecek nesilleri biliçlendirelim
Önümüzdeki partlardan küçük bir spoyler
Ülkemizde bulunan 58 yılandan sadece 15 türü zehirli, 3 türü yarı zehirli, 40 türü ise zehirsizdir.
- Montivipera Raddei (Ağrı Engereği- Radde Dağ Engereği)
- Radde's Mountain Viper
Dünya yayılım alanı: Ortadoğu
Türkiye yayılım alanı: Doğu Anadolu
Habitat: Taşlık bölgeler, kayalıklar, vadi yamaçları, taşlık yamaçlar, açık yamaçlar gibi biyotopları tercih eder. Bu tür ortalama 1200-3000 metre rakıma kadar görülebilmektedir.
Toplam vücut uzunluğu: 70-99cm
Beslenme: Küçük memeli türleri, kuş, kertenkele ve böcek türleri. Özellikle kış uykusundan uyanma döneminde çekirge tercih ettikleri görülmüştür.
Bu dağ engereği türümüzün başı bariz üçgen şeklinde olup, bariz ince boyunludur. Sırt zemin rengi gri, grimsi-kahverengi ve siyahımsı gri tonlarında olabilirken, zemin rengi üzerinde sırt ortasında iç kısmı sarımsı tuğla renk tonlarında, bazen tamamen veya sınırları siyah hatla çevrili, uzunlamasına zikzak veya dalgalı bir şerit bulunur. Sırtta zikzak şerit oluşturan bu lekeler, kuyruğa yaklaşınca kuyruk üstünde tek çizgi halini alır. Başın üstünde genellikle geriye doğru yatık (boyun üzerine) sağda ve solda birer tane ters “V” şeklinde, koyu renkte oblik bant deseni olup, başın her iki yanında gözün hemen arkasından başlayıp geriye uzanan koyu renkte birer temporal şerit vardır. Ayrıca gövde yanlarında da bir sıra siyah leke dizisi bulunur. Ventral kısım (karın altı bölgesi) sarımsı beyaz tonlarında olup, kırçıllı küçük siyah nokta/benek lekelidir.
Pholidosis (Plak/Pul Yapısı) ve desen açısından Montivipera xanthina (Osmanlı Engereği) türüne benzerlik gösteren bir türdür. Fakat bombeli supraocular (göz üstündeki) plağın kenarı köşeli olup, göz ile bu plak arasında 1 sıra küçük pul bulunmasıyla iki tür birbirinde rahatlıkla ayrılabilir.
Koruma statüsü “Neredeyse Tehdit Altında” olup, popülasyonu azalmakta olan ve korunması gereken türlerimizdendir. Nocturnal (gececil) olan bu tür, gündüzleri taş altları, kaya oyukları, kemirgen yuvaları, ağaç kovukları vb. yerlerde saklanır, geceleri aktif olup alacakaranlık zamanlar avlanır. . Tür için aktivasyon zamanı Mart ayından itibaren Ekim ayına kadarki dönemdir.
- Montivipera Wagneri (Vagner Engereği)
- Wagner's Viper
Dünya yayılım alanı: Ortadoğu
Türkiye yayılım alanı: Tür Türkiye’de Kars il sınırları içerisinden ve ayrıca Azerbaycan ve İran-Ermenistan sınırından da bilinir. Ancak şu andaki tüm yayılışının Türkiye’de kısıtlandığı düşünülmektedir.
Habitat: Bu tür habitat olarak genellikle taşlık bölgeler, kayalıklar, vadi yamaçları, taşlık yamaçlar, açık yamaçlar gibi biyotopları tercih eder. Daha çok böyle bölgelerin akarsulara yakın taraflarında görülür. Bu tür ortalama 1200-2000 metre rakıma kadar görülebilmektedir.
Toplam vücut uzunluğu: 50-90cm
Beslenme: Laboratuvar ortamında fare ile beslenebilmektedir. Küçük kemiriciler, kertenkele türleri, kuş ve yumurtaları, küçük memeliler, yılanlar benzeri canlılar üzerinde yoğunlaştığı tahmin edilmektedir.
Sırt zemin rengi grimsi, kahverengi/bej tonlarında olup,zemin rengi üzerinde kenarları siyah hatla çevrili iç kısımları kırmızımsı veya sarımsı kahverengi renkli lekeler bulunur. Bu lekeler birbirinden ayrı olabildiği gibi, birleşerek zikzak desen görünümü oluşturabilirler. Bu leke dizisi kuyruğa doğru birleşerek, kuyruk üstünde dalgalı bir çizgi oluşturur. Başın üstünde genellikle geriye doğru yatık sağda ve solda birer tane koyu renkte oblik bant deseni olup, başın her iki yanında gözün hemen arkasından başlayıp geriye uzanan koyu renkte birer şerit vardır. Vücudun her iki yan tarafında da zemin rengi üzerinde koyu renkli leke sıraları bulunur. Ventral kısım (karın altı bölgesi) açık veya koyu tonlarında olup, bu renk üzerinde düzensiz ve dağınık şekilde koyu noktalar/lekeler bulunur. Karinalı olan sırt pulları gövde ortasında 23 sıra teşkil eder. Başı üçgen şeklinde ve nispeten büyük olup boynu ince yapılıdır. Başın üst tarafında sadece karinalı (çıkıntılı) küçük pullar bulunur.
Bu tür doğada nadir rastlanan türlerdendir. Koruma statüsü “Kritik olarak nesli tehlike altında”, popülasyonu azalmakta olan ve korunması gereken endemik türlerimizdendir. Desenlerinin canlı renkte ve çok güzel olmasından dolayı yabancılar tarafından izinsiz olarak toplanmakta ve hatta pet hayvanı olarak el altından satılmakta olan bir türdür. Ciddi şekilde korunması gerekmektedir. . Günün erken saatleri ve akşam saatlerinde alacakaranlık zamanlarında avlandığı ve normalde diurnal (gündüzcül) olduğu bilinmektedir. Ovovivipar (canlı doğuran) tür olup, türün dişisi bir seferde 4-8 yavru dünyaya getirebilir. Aktivasyon zamanları Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül aylarıdır.
- Montivipera Xanthina (Şeritli Engerek- Osmanlı Engereği)
- Ottoman Viper, Turkish Viper
Dünya yayılım alanı: Ortadoğu, Güney Avrupa genellemesi beraberinde, Türkiye ve Yunanistan'dan tür kaydı mevcuttur.
Türkiye yayılım alanı: Trakya, Marmara, Ege, Batı Akdeniz, İç Anadolu,
Habitat: Açık yamaçlar, Vadi yamaçları, Taşlık, kayalık alanlar, Bu tür ortalama 2450 metre rakıma kadar görülebilmektedir.
Toplam vücut uzunluğu: 70-130cm
Beslenme: Küçük memeli türleri, kemiriciler, kuş ve kertenkele türleri. Genç (juvenil) bireyler böcek ve myriapod (çıyan, kırkayak) türleriyle de beslenebilir.
Montivipera xanthina türü ilk olarak bir erkek, bir dişi yavru (juvenil) birey bulgusuyla “Daboia xanthina” olarak tanımlanmış, tür ismini de tür mahali (terra typica) olan Muğla/Fethiye’de bulunan Kınık Harabeleri (Xanthos)’nden almıştır. Türün tanımlanmasının ardından ortaya konulan sistematik çalışmaların sonucu olarak “Vipera xanthina” taksonu belirlenip, sonrasında “Vipera” cinsinin bölünmesiyle artık günümüzde bu tür “Montivipera” cinsi altında incelenmektedir.
Türün baş şekli üçgen biçimli olup, arkada geniş ve uç kısımda bariz ince yapılıdır. Boyun kısmı bariz şekilde ince olup, vücudu kalın yapılıdır. Kuyruğu birden incelen yapıdadır. Başın üstü tamamen küçük ve karinalı pullar ile örtülüdür, (gözlerin üzerindeki ince uzun supraocular (göz üzeri) plaklar hariç). Montivipera xanthina türünde sırt zemin rengi gri/kahverengi tonlarda olup, zemin rengi üzerinde xanthina grubunun karakteristiği olan şerit, sıralı şekilde dizilmiş koyu lekeler bariz olarak mevcut olup, bu koyu lekeler baklava dilimi yahut yuvarlağımsı, bazı bireylerde de zikzak bant şeklinde olur.
Vücudun yanlarında da sıralı şekilde küçük koyu noktalar ya da uzunlamasına lekeler bulunur. Başın arkasında, boyun üzerinde sağda ve solda birer tane olmak üzere, arkaya doğru uzanan iki iri siyah leke karşılıklı çapraz bir şekilde bulunup, başın üst tarafında, orta kısımda ve çapraz bantların önünde daima bir çift küçük noktasal koyu leke bulunur. Baş üstünde yer alan bu oblik lekeler bazen sırt şeridiyle birleşebilir. Başın her iki yanında gözün hemen arkasından başlayıp geriye uzanan koyu renkte birer temporal şerit bulunur. Ventrali (karın kısmı) sarımsı yahut pembemsi beyaz olup, üzerinde koyu nokta ve küçük lekeler bulunur. Bariz uzamış supraocular (göz üzeri) plaklar geniş bir şekilde gözle temas halindedir. Supraocular (göz üzeri) plağı supranasal (burun üstü)’den ayıran 1 canthal (gözle burun deliği arasındaki plak) vardır. Netlik kazanmamış bir konu olarak, türün popülasyonları morfolojik karakterler çerçevesinde kuzey ve güney grupları olarak varsayımsal olarak ayrılmıştır (veriler alt tür olarak ayrılması için yeterli bulunmamaktadır).
Nocturnal (geceleri aktif) olan bu tür geceleri avlanır. Hareketleri oldukça temkinli ve yavaştır. Ovovivipar (canlı doğuran) tür olup, türün dişisi bir seferde 2–15 kadar yavru dünyaya getirebilir. Tür için aktivasyon zamanı Mart ayından itibaren Ekim ayına kadarki dönemdir.
Koruma statüsü: En az endişe verici (Least Concern)
Popülasyon eğilimi: Durağan
KAYNAKÇA
7. Göçmen, B., Arıkan, H., Yıldız, M. Z. , Mermer, A., Alpagut-Keskin, N. (2009). Serological characterization and confirmation of the taxonomic status of Montivipera albizona (Serpentes, Viperidae) with an additional new locality record and some phylogenetical comments. Animal Biology. 59 (1): 87-96.
8. Mallow, D., Ludwig, D., Nilson, G. (2003). True Vipers: Natural History and Toxinology of Old World Vipers. Krieger Publishing Company. Florida.
9. Nilson, G., Andrén, C., Flardh, B. (1990). Vipera albizona, a new mountain viper from central Turkey, with comments on isolating effects of the Anatolian “Diagonal” Amphibia-Reptilia. 11: 285–294.
Bu yazı Sayın kidemli üyemiz @Thunder beye aittir
İzinsiz alıntı yapılamaz
Lütfen bu türleri koruyalım sahip çıkalım bu canlılar ülkemizin değerleri. Öldürmeyelim öldürtmeyelim gelecek nesilleri biliçlendirelim
